دو قرن سکوت

دو قرن سکوت (سرگذشت حوادث و اوضاع تاریخی ایران در دو قرن اول اسلام) به بررسی تاریخ ایران در دو قرن نخست پس از حمله‌ی اعراب (قرن ۱ و ۲ هجری) می‌پردازد؛ دورانی که زرین‌کوب آن را عصر سکوت و خاموشی اندیشه و فرهنگ ایرانی می‌داند. نویسنده نشان می‌دهد که چگونه ساختار اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ایران دگرگون شد، زبان فارسی برای مدتی به حاشیه رفت، و ایرانیان در برابر سلطه‌ی خلافت عباسی و اموی واکنش نشان دادند.

نثر کتاب ساده، ادبی و در عین حال استوار است. این اثر بیشتر بر پایه‌ی منابع تاریخی کهن (مانند طبری و بلعمی) نوشته شده و تلاش دارد با نگاهی انتقادی، دوران فراموش‌شده‌ای از تاریخ ایران را روشن کند.

گرچه نامش «سکوت» است، نویسنده توضیح می‌دهد که این دو قرن در واقع سکوت کامل نبود، بلکه دوره‌ای از مقاومت پنهان، دگرگونی فرهنگی، و در نهایت زمینه‌ ساز خیزش دوباره‌ی فرهنگ و زبان فارسی بود.

این اثر برای بسیاری از خوانندگان، نقطه‌ی آغاز آشنایی با تاریخ ایران پس از اسلام است. «دو قرن سکوت» هم یک پژوهش تاریخی است و هم نوعی تأمل ادبی و ملی درباره‌ی هویت ایرانی.